Jacques Deroo schetst ons een stuk belangrijke geschiedenis gedurende 10 dagen.
80 jaar geleden werd Bredene bevrijd door de Canadezen. Vandaag 5 september = deel 5 = Bredene-duinen verwoest.
Brussel en Antwerpen waren al bevrijd en de geallieerden rukten altijd maar verder België binnen. Maar aan de kust was het nog wachten op de Canadezen. Toch gebeurde iets speciaals te Bredene.
In het periodieke tijdschrift van de Bredense heemkring “Ter Ceure” juli 2020 vertelde Roland Versluys over de zware ontploffingen te Bredene-duinen die zoveel verwoesting tot zich meebracht. Roland was toen 8 jaar en zegt dat dit op 4 september is gebeurd. Maar daar heb ik m’n twijfels over en ‘k zal de komende weken op de zolder van het gemeentehuis naar meer informatie zoeken, want ik vermoed dat dit een paar dagen later is gebeurd. Om de voorlopige knoop door te hakken, vermeld ik dit in mijn 10 daagse review op 5 september.
Diverse grote ontploffingen te Bredene-duinen brachten heel veel schade aan alle gebouwen langs de Driftweg-Kapelstraat. Sommigen werden volledig tot puin herschapen.
Op 4 september riep Hitler zijn soldaten, die hier aan de kust gelegerd waren, om alles te vernietigen en zich terug te trekken ofwel naar Duinkerke ofwel naar Zeebrugge-Knokke-Breskens om daar de Schelde te verdedigen zodat er geen schepen van de geallieerden met bevoorrading de Schelde konden opvaren en dus niet naar Antwerpen konden. Bovendien stuurde hij 12.000 extra soldaten met heel wat kanonnen en munitie naar de Schelde-inkom..
Te Bredene stonden tegen de duinen tov de Duinenstraat 4 grote kanonnen. De Duitsers demonteerden ze vliegensvlug en met de stoomtrein werden ze naar Oostende vervoerd. Vandaar verder naar het binnenland, maar in Eeklo hielden de verzetsstrijden de trein tegen, alhoewel deze stad nog steeds door de (ontredderde) Duitsers bezet was. (Volgens Roland werden de “Kurze Bruno”-kanonnen op 4 september per trein vervoerd nadat de allerlaatste Duitse soldaten per autobus waren vertrokken.
Te Bredene waren er 2 hotels (Hotel Cosmopolite, hoek Kapelstraat/Gensttraat en Hotel Espérence, Driftweg) waar de Duitsers 4 jaar hun intrek hadden genomen en waar heel wat belangrijke documenten waren opgeslagen. Boven op het dak van die 2 hotels was er een betonnen plaat gegoten waarop een luchtafweergeschut stond opgesteld (naar het schijnt ook ene op “Ons Volk” in de Golfstraat.
‘s Avonds werd eerst de munitie-depots (die bij de kanonnen tegen de duinen stonden) door de Duitsers tot ontploffing gebracht. Wat later was het de beurt aan het hotel Cosmopolite, gevolgd door jet hotel Espérance. Het resultaat was dat alle gebouwen langs de Kapelstraat-Driftweg zeer zwaar werden beschadigd, ook in de binnenstraten tot de Golfstraat. Bredene-duinen was één puinhoop. De daken waren weg, bij sommigen bleven de voorgevel recht, maar binnenin was alles weg. Slechts 2 Bredenaars lieten hun leven, Melanie Devos en Petrus Demuynck, eigenaar van pension Ritz. Een betonnen blok vloog zo maar bijna 1 km verder en ligt nog steeds in de tuin van de villa in de Bloemenlaan.
Volgens een geschiedkundige bron zou een Duitser de avond voordien in café Willem Tell (uitgebaat door een weduwe en dochters) zich verklapt hebben dat die ontploffingen op 4 september zouden uitgevoerd worden en waren de Bredenaars naar vrienden gevlucht of zich verscholen in hun kelders van de woningen die extra werden onderstut. Maar ik geloof niet veel in dit verhaal, want in andere gemeenten kondigden de Duitsers meestal wel de bevolking op voorhand aan van die ontploffingen (tenzij er daarvoor geen tijd was). Bovendien zegt het verhaal dat diezelfde Duitse soldaat die uit de biecht had gesproken door de ontploffingen ook om het leven is gekomen. Een andere Bredense inwoner beweerde dat de Duitse overheid in de straten had omgeroepen om die avond thuis te blijven want er zouden ontploffingen uitgevoerd worden. Men raadde aan om deuren en vensters open te zetten. Diezelfde inwoner zette zijn raam niet open en liet de rolluiken naar boven. Moesten de vensters stuk gaan dan kon hij de rolstoors laten zakken en had z’n woonst zo bescherming.
Roland zat die nacht met z’n broer en ouders in de kelder. Ook Leon Versluys en Rachel Leconte. Zes personen in een kelder van 4 op 5 die extra ondersteund werden en aan de kelderingang waren balie stro aangebracht. Na de eerste knal ging pa gaan zien en bracht een gewonde dame (vertoefde in haar woonst waar nu het Chinees restaurent is in de Kapellestraat) ook naar de kelder.
De bevolking zag het vertrek van de eerste Duitsers alhoewel de Canadezen nog niet in de kuststreek waren aangekomen. Men wist dat de bevrijding niet lang op zich zou wachten, na het horen van het nieuws dat Brussel en Antwerpen reeds bevrijd waren.
Toch was alles echter onzeker… Was dit tijdelijk? Volgens Hitler ging het om een terugtrekking, een hergroepering om dat opnieuw aan te vallen en te bezetten. Daarom waren durfden sommige Bredenaars de collaborateurs niet aan de verzetsgroepen aangeven uit vrees dat moesten de Duitsers terugkeren zij met weerwraak het zouden bekopen.
